Nhiều người vẫn truyền tai nhau về món ve sầu. Vậy nhộng ve sầu có ăn được không và ăn có tốt không?
Theo kinh nghiệm của một số người dân. Vào đầu mùa mưa (khoảng tháng 4, tháng 5), ấu trùng ve sầu từ dưới lòng đất chui lên khỏi mặt đất rồi lột xác lần cuối trở thành ve sầu trưởng thành. Thời điểm này, một số người đi bắt ve sầu vừa lột xác về chế biến thành các món ăn “đặc sản”. Vậy, ve sầu có ăn được không?
Ve sầu có ăn được không?
Các chuyên gia cho biết, ve sầu là loài biến thái không hoàn toàn. Nên không có khái niệm “nhộng” như ở bướm tằm. Việc gọi tên là nhộng ve sầu không chính xác. Ve sầu là thiếu trùng sống trong đất, còn gọi là kim thiền. Là một siêu họ côn trùng có đầu to, hai cánh có nhiều vân. Có khoảng 2.500 loài ve sầu trên thế giới. Ve sầu không chích, không cắn và vô hại đối với con người. Ve sầu cũng được dùng làm thuốc Đông y.
Ở Việt Nam, người dân ở Tây Bắc thu bắt 2 loài ve sầu (ve sầu đen – Cryptotympana atrata và ve sầu xanh – Meimuna mongolica) để ăn. Phần lớn cuộc đời của ve là thời kỳ ấu trùng ở dưới đất với độ sâu khoảng từ 30cm đến 2,5m. Các ấu trùng ve hút nhựa rễ cây và có những chân trước đào bới rất khỏe.
Ve sầu đã bị chết ngoài tự nhiên dễ bị nhiễm nấm độc hay vi khuẩn. Hoặc khi chế biến chưa làm sạch dễ phát sinh độc tố. Do thời gian sinh sống chủ yếu dưới lòng đất, ve sầu dễ nhiễm các loại nấm độc ký sinh. Đến nay chưa có nghiên cứu khoa học chính thức nào về dinh dưỡng trong ve sầu khi sử dụng làm thức ăn. Tuy nhiên, thói quen truyền miệng, nhiều người vẫn coi ve sầu là món nhậu ngon.
Những nguy hiểm tiềm ẩn khi ăn ve sầu
Đang thời điểm giao mùa, là điều kiện thuận lợi cho ve sầu lột xác và trưởng thành. Ve sầu non là món ăn dân dã, ngon, lạ miệng, rất được ưa thích. Vì thế, nhiều người đã tự bắt ve về chiên xào để ăn trong bữa cơm hoặc lai rai với rượu, bia. Từ nhu cầu đó, việc bắt, mua bán ve sầu nhiều năm trở lại đây trở nên phổ biến. Nhộng ve sầu không có độc tố gây chết người nhưng lại dễ bị các loại nấm ký sinh trên cơ thể do sống sâu trong lòng đất lâu ngày. Đây chính là nguy hiểm tiềm ẩn khi sử dụng nhộng ve làm món ăn.
Trả lời trên Báo Sức khỏe & Đời sống, GS Bùi Công Hiển. Chuyện ăn ve sầu tốt cho sức khỏe chưa được cơ quan chuyên môn ở Việt Nam kiểm chứng và cho kết luận khoa học. Nhưng người ăn ve sầu phải nhập viện. Thậm chí tử vong xảy ra hằng năm ở rất nhiều nơi trong cả nước.
Các chuyên gia cho biết. Do nhộng ve sống khá lâu trong môi trường trước khi lột xác và trưởng thành ngoi lên khỏi mặt đất nên rất dễ bị nhiễm vi khuẩn hay các loài nấm độc ký sinh trên cơ thể. Loài nấm tên khoa học Gyrommitrin thường ký sinh trên thân ve sầu có độc tố rất cao. Cấu trúc của nó tương tự cấu trúc của một loài nấm độc.
Độc tố của nó không bị phá hủy bởi nhiệt độ cao, dù được nấu kỹ và lâu. Nếu bắt phải ổ nhộng ve sầu chưa lột xác. Và trên cơ thể chúng có sẵn loài nấm ký sinh này thì khi ăn phải, hậu quả sẽ khó lường.
Những ấu trùng ve bị nấm ký sinh thường có hình dáng khác thường: đầu nhỏ, phần về cuối đuôi hơi phình ra. Nếu ăn phải loại này chắc chắn bị ngộ độc. Tùy vào lượng ăn và độc tố của nấm có trên thân thể con nhộng mà mức nặng nhẹ khác nhau. Có trường hợp chỉ ăn 1 con cũng bị ngộ độc.
Ngộ độc cấp tính xảy ra với các biểu hiện, như nôn, ói, co giật. Hôn mê sâu và tăng nặng khi uống kèm với rượu, bia. Tỷ lệ tử vong rất cao nếu không cấp cứu kịp thời và điều trị đặc biệt.
Theo các chuyên gia, người dân không nên sử dụng nhộng của các loài côn trùng làm thức ăn. Tránh xảy ra ngộ độc. Hiện có nhiều loại nhộng như nhộng bọ cạp, đuông dừa, dế, ve. Có thể dùng làm thức ăn và có giá trị dinh dưỡng cao nhưng rủi ro ngộ độc rất lớn.
