Kể từ năm 2025. Chúng ta trải qua 8 cái Tết Nguyên đán không có ngày 30 Tết. Khoảnh khắc giao thừa sẽ diễn ra vào đêm 29 tháng Chạp. Vì sao có hiện tượng kì lạ này?
Chỉ còn hơn 7 tuần nữa là đến Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025. Nhiều người bắt đầu xem lịch năm mới và khám phá thấy một hiện tượng thú vị trong lịch vạn niên. Đó là không chỉ Tết cổ truyền sắp tới không có ngày 30 Tết. Mà suốt hơn 7 năm sau đó, tháng 12 Âm lịch sẽ chỉ có 29 ngày. Nói cách khác. Suốt 8 năm liền bắt đầu từ năm Ất Tỵ, chúng ta sẽ không trải qua ngày 30 Tết.
Vì sao tháng Chạp có năm 29 ngày, có năm 30 ngày?
ThS Trần Tiến Bình, nguyên chuyên viên Ban Lịch Nhà nước. Sau này là Phòng Nghiên cứu lịch, Trung tâm Thông tin Tư liệu. Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Tác giả cuốn “Lịch Việt Nam thế kỷ XX-XXI” phân tích: Ngày mồng 1 Âm lịch là ngày mà Trái đất, Mặt trăng, Mặt trời nằm thẳng hàng; Mặt trăng quay nửa tối về phía Trái đất.
Dân gian xưa gọi đây là ngày không trăng, hay ngày sóc. Điểm sóc (Trái đất, Mặt trăng, Mặt trời thẳng hàng) rơi vào ngày nào (ở bất cứ thời điểm nào trong ngày, từ 0h đến 24h) thì ngày đó là mồng 1 Âm lịch.
Không có ngày 30 Tết từ năm 2025 đến 2032, vì sao?
Theo lịch vạn niên, năm Giáp Thìn sẽ kết thúc vào ngày 29 tháng Chạp, ứng với ngày 28/1/2025. Khoảnh khắc giao thừa Tết Nguyên đán Ất Tỵ sẽ đến khi giây phút cuối cùng của ngày 29 tháng Chạp Giáp Thìn qua đi. Mùng 1 Tết là ngày 29/1 Dương lịch.
Ất Tỵ là năm mở đầu chuỗi 8 năm Âm lịch liên tiếp, tháng Chạp chỉ có 29 ngày, đến hết năm 2032. Sang đến Tết Nguyên đán Quý Sửu 2033, chúng ta mới gặp lại ngày 30 Tết. Sự vắng bóng của ngày 30 Tết suốt nhiều năm khiến nhiều người băn khoăn. Liệu có quy luật nào trong trường hợp này không?
Như đã đề cập ở trên, việc tháng Chạp của năm trước đó có 29 hay 30 ngày không phải là sự tính toán chủ quan của người lập lịch, mà dựa trên tính toán điểm sóc. Theo ThS Trần Tiến Bình, sự xuất hiện của năm không có ngày 30 tháng Chạp không theo quy luật nhất định. Nên việc lập lịch dựa theo sự di chuyển của các thiên thể và Mặt trăng rất khó. Mặt trăng bị ảnh hưởng nhiễu loạn bởi sức hút của Mặt trời, Trái đất và nhiều hành tinh khác, dẫn đến điểm sóc – liên quan đến tháng thiếu, tháng đủ – cũng dao động không theo chu kỳ nhất định nào.
